Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα φλέγον παγκόσμιο ζήτημα, και οι χώρες της κοινοπραξίας του FoodE, που απαρτίζεται από την Ελλάδα, την Ισπανία, την Κύπρο, την Πολωνία και τη Γερμανία, λαμβάνουν σημαντικά μέτρα για την καταπολέμηση αυτής της πρόκλησης. Από την παραγωγή έως την κατανάλωση, τα κράτη αυτά αντιμετωπίζουν διαφορετικά εμπόδια, ενώ εφαρμόζουν ποικίλες στρατηγικές για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων. Εδώ, θα παρουσιάσουμε μια επισκόπηση της κατάστασης της σπατάλης τροφίμων σε κάθε χώρα και θα ρίξουμε φως στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται για την αντιμετώπιση αυτού του κρίσιμου προβλήματος.
Ελλάδα: Με στόχο τη Βιώσιμη Παραγωγή και Κατανάλωση στην Ελλάδα, η σπατάλη τροφίμων διαπερνά κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Προκλήσεις όπως η υπερπαραγωγή, οι κακές πρακτικές χειρισμού, οι ανεπαρκείς εγκαταστάσεις αποθήκευσης και η αναποτελεσματική μεταφορά συμβάλλουν σε σημαντικές απώλειες τροφίμων. Η μεσογειακή διατροφή, που δίνει έμφαση στα ευαλλοίωτα φρούτα και λαχανικά, επιτείνει την πολυπλοκότητα του ζητήματος. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, η ελληνική κυβέρνηση έχει αναπτύξει ένα ολοκληρωμένο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την πρόληψη και τη διαχείριση της σπατάλης τροφίμων. Το σχέδιο αυτό στοχεύει στην επίτευξη μείωσης των αποβλήτων τροφίμων κατά 50% έως το 2030 μέσω βιώσιμων πρακτικών παραγωγής, βελτιωμένων υποδομών για τη δωρεά τροφίμων και της ευαισθητοποίησης του κοινού.
Ισπανία: Η Ισπανία, ως ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς τροφίμων στην Ευρώπη, αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά τη σπατάλη τροφίμων. Η έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας αναδεικνύει συγκλονιστικά στατιστικά στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία περίπου το 33% της συνολικής παραγωγής τροφίμων της χώρας καταλήγει στα σκουπίδια. Η έμφαση δίνεται στη μείωση της σπατάλης τροφίμων στα νοικοκυριά, στον τομέα της εστίασης, στο λιανικό εμπόριο και στη βιομηχανία τροφίμων. Για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος, η ισπανική κυβέρνηση έχει διαμορφώσει μια εθνική στρατηγική για την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων, προωθώντας βιώσιμες πρακτικές και εκστρατείες ευαισθητοποίησης. Τοπικές πρωτοβουλίες όπως η “La Despensa” στη Βαρκελώνη και η “Kilometroak” στη Ναβάρα παρουσιάζουν τις τοπικές προσπάθειες για την καταπολέμηση της σπατάλης τροφίμων και την προώθηση της βιωσιμότητας.
Κύπρος: Για την αντιμετώπιση των απορριμμάτων των νοικοκυριών και του τουριστικού τομέα, η Κύπρος παρουσιάζει ανησυχίες σχετικά με τα οικιακά απορρίμματα τροφίμων, καθώς κατά μέσο όρο απορρίπτονται 47,1 κιλά ανά άτομο ετησίως. Τα πιο συχνά απορριπτόμενα είδη περιλαμβάνουν φρούτα, λαχανικά και ψωμί. Επιπλέον, ο σημαντικός τουριστικός τομέας της χώρας συμβάλλει στη σπατάλη τροφίμων. Είναι ζωτικής σημασίας να ληφθούν μέτρα για την ελαχιστοποίηση της σπατάλης σε άλλους τομείς της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Οι προσπάθειες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην προώθηση της ευαισθητοποίησης, στην ενθάρρυνση της βιώσιμης κατανάλωσης και στην ανάπτυξη πρωτοβουλιών εντός της τουριστικής βιομηχανίας για την αποτελεσματική αντιμετώπιση αυτού του ζητήματος.
Πολωνία: Για την ελαχιστοποίηση της απώλειας τροφίμων η Πολωνία, ετησίως, διαχειρίζεται περίπου 9 εκατομμυρία τόνους απορριμάτων, τα οποία προέρχονται κυρίως από τα νοικοκυριά, τον τομέα της εστίασης και τη βιομηχανία τροφίμων. Σημαντικές απώλειες σημειώνονται κατά την παραγωγή και τη διαδικασία επεξεργασίας φρούτων και λαχανικών. Το «Εθνικό Σχέδιο για τη Μείωση της Απώλειας και της Σπατάλης Τροφίμων» της κυβέρνησης της Πολωνίας στοχεύει στην επίτευξη μείωσης της σπατάλης τροφίμων κατά 50% έως το 2030. Μη κυβερνητικές οργανώσεις όπως οι “Foodsharing” και “Zero Waste Poland” διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην αναδιανομή των πλεοναζόντων τροφίμων και στην προώθηση βιώσιμων τρόπων ζωής.
Γερμανία: Στη Γερμανία εκτιμάται ότι 12 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων σπαταλώνται ετησίως. Ο υπερεφοδιασμός και τα απούλητα προϊόντα στον τομέα του λιανικού εμπορίου συμβάλλουν σημαντικά σε αυτά τα απόβλητα. Για την καταπολέμηση της απώλειας τροφίμων κατά την αλυσίδα εφοδιασμού και την σπατάλη τροφίμων, η Γερμανία έχει εφαρμόσει εκτενείς πολιτικές, συμπεριλαμβανομένων εκστρατειών ευαισθητοποίησης, βελτιωμένων σημάνσεων και πρωτοβουλιών δωρεάς τροφίμων. Εθελοντικές συμφωνίες με υπεραγωρές και πρωτοβουλίες όπως η «ανταλλαγή τροφίμων» έχουν αποκτήσει μεγάλη σημασία. Ωστόσο, η συνεχής έρευνα και η ανάπτυξη πολιτικής είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη αποτελεσματικών στρατηγικών για τη μείωση των αποβλήτων και τη βιώσιμη κατανάλωση.
Η σπατάλη τροφίμων εξακολουθεί να αποτελεί κοινό πρόβλημα για τις προαναφερθείσες χώρες. Κάθε χώρα αντιμετωπίζει μοναδικές προκλήσεις, που κυμαίνονται από την υπερπαραγωγή έως τη συμπεριφορά των καταναλωτών στην προσπάθεια αντιμετώπισης αυτού του προβλήματος. Ωστόσο, καταβάλλονται συντονισμένες προσπάθειες για την ευαισθητοποίηση, την προώθηση βιώσιμων πρακτικών και την εφαρμογή πρωτοβουλιών που στοχεύουν στη σπατάλη τροφίμων σε διάφορα στάδια της αλυσίδας εφοδιασμού. Μαζί, μπορούμε να θέσουμε φιλόδοξους στόχους και να παρακολουθούμε την πρόοδο, κρατώντας ο ένας τον άλλον υπόλογο, ώστε να διασφαλίσουμε ένα βιώσιμο και αποτελεσματικό σύστημα τροφίμων προς όφελος των σημερινών και των μελλοντικών γενεών.